Javen 12%
Javen công nghiệp (hay còn gọi là Nước Javen, Sodium Hypochlorite, NaOCl) là một hóa chất lỏng có màu vàng nhạt, mùi hơi hắc đặc trưng của clo. Đây là một chất oxy hóa mạnh, được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp nhờ khả năng tẩy trắng, khử trùng và diệt khuẩn hiệu quả.
Công thức hóa học: NaClO (hoặc NaOCl).
Trạng thái: Dạng dung dịch lỏng, màu vàng nhạt.
Mùi: Mùi hắc đặc trưng của clo.
Tính oxy hóa mạnh: Đây là tính chất quan trọng nhất của Javen, giúp nó có khả năng tẩy trắng, khử trùng, diệt khuẩn, và khử mùi hiệu quả.
Nồng độ: Javen công nghiệp thường có các nồng độ phổ biến như 10% ± 2% và 12% ± 2%. Ngoài ra, cũng có các loại nồng độ khác như 8%, 15% hoặc cao hơn tùy theo yêu cầu sử dụng đặc biệt.
Tính ổn định: Javen là một chất kém bền, dễ bị phân hủy bởi ánh sáng, nhiệt độ cao và axit để giải phóng khí clo.
Phản ứng với axit: Javen tác dụng mạnh với axit, giải phóng khí clo độc hại.
Độ hòa tan: Tan tốt trong nước.
Javen công nghiệp đóng vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực:
Xử lý nước:
Khử trùng nước cấp sinh hoạt: Javen được sử dụng để diệt vi khuẩn, virus và các vi sinh vật gây hại trong nước uống và nước sinh hoạt, đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Xử lý nước hồ bơi: Giúp khử trùng, diệt tảo, nấm mốc và duy trì độ trong sạch của nước hồ bơi.
Xử lý nước thải: Được sử dụng để khử trùng nước thải công nghiệp, y tế, sinh hoạt trước khi xả ra môi trường, loại bỏ vi khuẩn và chất hữu cơ.
Khử trùng nguồn nước bị ô nhiễm: Đặc biệt hữu ích trong việc xử lý các nguồn nước bị ô nhiễm do lũ lụt hoặc các sự cố môi trường.
Tẩy trắng công nghiệp:
Ngành dệt nhuộm: Là chất tẩy trắng hiệu quả cho vải sợi, giúp loại bỏ vết ố, làm trắng sáng sản phẩm mà không gây hư hại cấu trúc sợi (khi sử dụng đúng nồng độ và quy trình).
Ngành sản xuất giấy: Tẩy trắng bột giấy, nâng cao độ trắng và chất lượng giấy thành phẩm.
Vệ sinh và khử trùng:
Bệnh viện, cơ sở y tế: Khử trùng dụng cụ, bề mặt, sàn nhà, và các khu vực tiếp xúc trong môi trường y tế.
Nhà vệ sinh và khu vực công cộng: Khử mùi hôi, tẩy uế các vết bẩn, vết ố bám dính.
Chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản: Khử trùng chuồng trại, ao nuôi, dụng cụ, giúp kiểm soát dịch bệnh.
Các ứng dụng khác:
Khử mùi: Loại bỏ mùi hôi khó chịu trong nhiều môi trường khác nhau.
Chất tẩy rửa gia dụng: Là thành phần chính trong nhiều sản phẩm tẩy rửa, tẩy trắng gia đình.
Sản xuất hóa chất: Là nguyên liệu trong một số quá trình tổng hợp hóa chất khác.
Javen công nghiệp chủ yếu được sản xuất thông qua hai phương pháp chính:
Sục khí Clo (Cl₂) vào dung dịch Natri Hydroxit (NaOH):
Đây là phương pháp phổ biến trong công nghiệp. Khí clo được sục trực tiếp vào dung dịch xút (NaOH).
Phản ứng hóa học: Cl2+2NaOH→NaCl+NaClO+H2O
Sản phẩm thu được là hỗn hợp của Natri clorua (NaCl) và Natri hypochlorite (NaClO) – chính là nước Javen.
Điện phân dung dịch muối ăn (NaCl):
Đây là phương pháp điều chế Javen phổ biến nhất trong công nghiệp quy mô lớn.
Giai đoạn 1 (Điện phân dung dịch muối ăn): Dung dịch muối ăn (NaCl) được điện phân có màng ngăn để tạo ra Natri Hydroxit (NaOH), khí Hydro (H₂) và khí Clo (Cl₂). 2NaCl+2H2O ------> (Điện phân có màng ngăn) 2NaOH+H2+Cl2
Giai đoạn 2 (Phản ứng tạo Javen): Khí clo sinh ra từ quá trình điện phân sau đó phản ứng lại với dung dịch NaOH (vừa được tạo thành) để tạo ra hỗn hợp Javen. Cl2+2NaOH→NaCl+NaClO+H2O
Vì Javen là một chất oxy hóa mạnh và có tính ăn mòn, việc sử dụng và bảo quản phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc an toàn:
Trang bị bảo hộ: Luôn đeo găng tay cao su, kính bảo hộ, khẩu trang lọc khí và mặc quần áo bảo hộ khi tiếp xúc với Javen.
Tránh tiếp xúc trực tiếp:
Da và mắt: Nếu bị dính Javen vào da hoặc mắt, phải rửa ngay lập tức với nhiều nước sạch trong ít nhất 15-20 phút. Nếu kích ứng nghiêm trọng, cần đến cơ sở y tế gần nhất.
Hít phải: Nếu hít phải hơi Javen (mùi hắc của clo), cần di chuyển ngay ra nơi thoáng khí. Thở oxy nếu cần và tìm sự hỗ trợ y tế.
Không trộn lẫn với các hóa chất khác: Tuyệt đối không trộn Javen với axit (như axit HCl, giấm) hoặc amoniac (NH₃), các chất tẩy rửa chứa amoniac, và các chất hữu cơ khác. Việc này sẽ tạo ra khí clo (Cl₂) hoặc các khí độc hại khác gây nguy hiểm chết người.
Pha loãng đúng tỷ lệ: Luôn pha loãng Javen với nước theo tỷ lệ khuyến cáo của nhà sản xuất hoặc mục đích sử dụng cụ thể. Không đổ trực tiếp Javen đậm đặc lên vật liệu cần tẩy rửa (đặc biệt là quần áo) vì có thể gây hư hỏng.
Thông gió: Sử dụng Javen trong môi trường thông thoáng để tránh tích tụ hơi clo.
Bảo quản:
Bảo quản Javen trong thùng nhựa HDPE chuyên dụng, kín đáo, có nhãn mác rõ ràng.
Để ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và xa các nguồn nhiệt. Nhiệt độ bảo quản lý tưởng là 5°C – 25°C.
Không bảo quản chung với axit, kim loại, hoặc các chất dễ phản ứng khác.
Để xa tầm tay trẻ em và vật nuôi.
Kiểm tra nồng độ định kỳ nếu lưu trữ lâu dài vì Javen dễ bị phân hủy theo thời gian.
Xử lý tràn đổ: Trong trường hợp rò rỉ, dùng cát, đất, hoặc vật liệu thấm hút để hấp thụ. Không để Javen chảy trực tiếp xuống cống thoát nước hoặc nguồn nước tự nhiên.
Javen công nghiệp là một hóa chất mạnh mẽ nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được sử dụng và bảo quản đúng cách. Việc hiểu rõ các tính chất, ứng dụng và biện pháp an toàn là vô cùng quan trọng để khai thác tối đa lợi ích của nó đồng thời đảm bảo an toàn cho con người và môi trường.
